با رواج آفرودسواری کاهش پوشش گیاهی مناطق مورد توجه آفرودسواران نسبت به سال های قبل به خوبی محسوس است. ضمن اینکه، غیر از نابودی پوشش گیاهی، شاهد شخم خوردن پوشش سطحی خاک تپه های شنی هم هستیم که خود باعث به حرکت درآوردن تپه ها و بحران گردوخاک می شود.
ورود دهها خودروی آفرود به منطقه موجب ترس و وحشت حیوانات کویری نیز می شود که به دنبال کاهش امنیت زیستگاه، به جاهای خارج از زیستگاه طبیعی و مناطق نا امن هدایت می شوند.
فارغ از تخریب محیط زیست و منابع طبیعی، ورود آفرود سواران باعث ناامنی، آلودگی صوتی و گرد و خاک می شود و به دنبال آن آرامش و سکوت بکر که خاص اینگونه مناطق است بر هم می خورد که این هم باعث نارضایتی گردشگران داخلی و خارجی شده و در آینده نزدیک باعث از رونق افتادن گردشگری خواهد شد.
اگرچه خیلی از افراد آفرود سواری را برای هیجان و تفریحش انتخاب می کنند ولی می توان این تفریح را یک ورزش هم نامید، به دلیل آن که آفرود قوانین و شرایط مخصوص به خود را دارد و باید آن ها را رعایت کرد.
البته اجرای این ورزش در ایران مثل بعضی رشته های دیگر ورزشی به دلیل نداشتن امکانات کافی از جمله پیست ویژه و عدم تامین بودجه دولتی همواره با مشکلاتی روبروست.
با وجود اینکه مازندران به دلیل شرایط جغرافیایی یکی از استان‌های مساعد و به قول علاقه‌مندان به این ورزش بهشت آفرود سواری است، اما حساسیت های زیست محیطی و نزدیکی منابع طبیعی استان به خطوط بحرانی و آسیب پذیری، همواره آفرود سواری به عنوان یکی از تهدید های محیط زیست و منابع طبیعی شمرده می شود.
موافقان آفرودسواری، این ورزش را برای هیجان و تفریحش انتخاب میکنند و آن را یک سرگرمی سالم برای جوانان و حتی میانسالان می دانند. با این که آفرودسواری یک رشته ورزشی به حساب می آید ولی علاقه مندان آن را به دید مسابقه نگاه نمی کنند، زیرا آن ها معتقد هستند آفرودسواری یک جور طبیعت گردی حرفه ای است و سعی می کنند صرفا دل به طبیعت بزنند و از رانندگی لذت ببرند وآن را نوعی بازگشت به طبیعت با ابزار غیرطبیعی می دانند.
از طرف دیگر مخالفان آفرود سواری که عمدتا از نهادها و سمن های مردم نهاد محیط زیستی و دوستدار منابع طبیعی هستند، اینگونه ورزش ها را با توجه به بی در و پیکر بودن آن ، آسیب زننده برای طبیعت می دانند.
مخالفان آفرودسواری، نه اینکه با ورزش آفرود مشکلی داشته باشند، بلکه به اجرای این تفریح به صورت دل بخواه و غیرمسئولانه انتقاد دارند و نتیجه آن را تخریب بیش تر منابع طبیعی و محیط زیست می دانند.
نکته قابل توجه در این رابطه، مقوله آموزش است. چراکه، درواقع افرادی که آموزش نمی‌بینند نه تنها به خود، بلکه به طبیعت هم آسیب می‌رسانند.
*برخورد قانونی سازمان جنگل ها با بی نظمی در جنگل
معاون امور جنگل سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور با بیان اینکه تمامی عرصه های جنگلی و مرتعی کشور تحت مدیریت سازمان جنگل هاست، اعلام کرد: سازمان جنگل ها بی نظمی در جنگل را نمی‌پذیرد و با آفرود سواری در جنگل برخورد قانونی می کند.
عباسعلی نوبخت گفت: اکنون در شرایط توقف بهره‌برداری از جنگل‌های شمال قرار داریم و از پایان سال ۹۶ بهره‌برداری از جنگل به طور کلی متوقف شده است و جنگل با زادآوری و رویش و زایش گونه‌های گیاهی مواجه شده است و برای اینکه این تجدید حیات آسیب نبیند این اجازه را نمی دهیم که خودرو وارد جنگل شود.
وی گفت: مدیران مناطق چهارگانه شمال در خصوص آفرودسواری در جنگل به دلیل آسیب‌های وارده حساسیت ویژه‌ای دارند و هر کانون و سازمانی بخواهد اتومبیل‌رانی در جنگل راه‌اندازی کند متخلف شناخته شده و برایش پرونده تخلف صادر می‌شود.
معاون سازمان جنگل‌ها تصریح کرد: ثبت میراث جهانی جنگل‌های هیرکانی، مسئولیت سازمان جنگل‌ها را سنگین‌تر کرده و محدودیت حفاظتی بیشتری برای این سازمان ایجاد می‌کند.
نوبخت ادامه داد: ما باید به استانداردهای لازم جهانی در جنگل‌های هیرکانی دسترسی پیدا کنیم و اگر نتوانیم به هر دلیلی به استانداردهای لازم و مد نظر یونسکو نزدیک شویم قطعاً این فرصت و امتیاز از جنگل‌های هیرکانی سلب خواهد شد.
معاون امور جنگل سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور با بیان اینکه تاکنون مسیر آفرود سواری به سازمان جنگل‌ها اعلام نشده، اقدام کانون جهانگردی و اتومبیل‌رانی در داخل جنگل هیرکانی را به خاطر آسیب زدن به تجدید حیات جنگل، کوبیدگی خاک و از بین بردن زایش و رویش گونه‌های گیاهی و جنگلی خلاف دانست و اعلام کرد: یگان حفاظت منابع طبیعی کشور با هرگونه دخالت و بی‌نظمی در جنگل به شدت برخورد و اتومبیل‌ها را متوقف می‌کند.
ورود ممنوع آفرودسواران به جنگل‌های مازندران
فرماندار شهرستان سوادکوه با تاکید بر جلوگیری از ورود آفرودسواران به مناطق جنگلی در این شهرستان رئیس منابع طبیعی را ملزم به جلوگیری از ورود آنان کرد.
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان کلاردشت نیز گفت: به منظور حفظ پوشش گیاهی مناطق جنگلی و مرتعی از ورود خودروهای آفرود به منطقه مازیچال جلوگیری می‌شود.
جواد فلاح بیان کرد: این ممنوعیت از سوی سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور صادر شد.
وی افزود: این ممنوعیت شامل خودروهای کمک دار به استثناء خودروهای امدادی و پژوهشی است و این ممنوعیت از روز سه‌شنبه ٢٣ اردیبهشت‌ماه تا زمان نامحدود ادامه دارد.
رئیس اداره منابع طبیعی کلاردشت تصریح کرد: به نگهبانی منطقه اعلام شد از ورود این نوع خودروها جلوگیری به عمل آورده و از صاحبان این نوع خودروها در خواست می‌شود نهایت همکاری را با مأموران منابع طبیعی داشته باشند.
وی با اشاره به ارزش اقتصادی پوشش گیاهی در حفظ آب و خاک گفت: تردد این نوع خودروها باعث سفت شدن خاک و عدم زاد آوری گیاهان می‌شود.
به گزارش بلاغ، کارشناسان معتقدند وقتی ماشین یا هر جسم سنگینی وارد جنگل می شود زمین را کوبیده و وضعیت رشد گیاهان را به دشت به مخاطره می اندازد. در این وضعیت حتی سبزه ها هم به سختی رشد می کنند، چه برسد به درختچه و گیاهان دیگر.
طبیعت به خوبی می تواند از خودش محافظت کند. اگر حالا کسی بخواهد با آن دست و پنجه نرم کند حتما بازنده این میدان خواهد بود. یعنی صبر طبیعت بسیار بالاست اما خشمش قاطع و غیرقابل کنترل. مثلا ساخت سد برای گردشگری در جای نامناسب باعث طغیان سیل و نابودی عرصه جنگلی می شود.
راهکارهایی از جمله تحت پوشش قرار گرفتن مناطق مورد نظر در مناطق چهار گانه تحت حفاظت محیط زیست جهت نظارت بیشتر، هماهنگی های بین دستگاه های اجرایی برای افزایش دایره نظارت و برخورد با معضل آفرودسواری، اطلاع رسانی و فرهنگ سازی در زمینه حفاظت از منابع طبیعی و پخش بروشور، افزایش گشت های یگان ویژه منابع طبیعی و محیط زیست و همچنین در صورت لزوم تفکیک قسمتی از محدوده مناطق مورد توجه افرودسواران صرفا برای آفرود سواری می‌تواند تا حدودی این معضل گردشگری را رفع کند.
هرچه سریع‌تر باید در خصوص حضور آفرود سواران در طبیعت قوانینی تصویب شود و به مرحله اجرا برسد تا از تخریب هرچه بیشتر محیط زیست جلوگیری شود و اگر از این گونه فعالیت‌ها جلوگیری نشود به خواست خودمان خاکی که زاینده است را به سمت نابودی می‌کشانیم و به فرسایش هرچه بیشتر آن کمک مضاعف کرده‌ایم.