فرصتی منحصربفرد برای جهان اسلام
“حج ابراهیمی”، از امتیازات برجسته اسلام است که متمکنین و نخبگان امت اسلامی هر ساله شرکت در کنگره بزرگ حج را از وظائف دینی خود دانسته و با شوق و ذوق هرچه تمامتر برای انجام این فریضه بزرگ می‌شتابند و تقدیم هر خدمتی را که از دست‌شان برآید به امت اسلامی را افتخار و وسیله موثر برای قرب و رضایت الهی می‌دانند. در هیچ دین و آئینی غیر از اسلام را نمی‌توان سراغ آورد که دارای چنین همایش جهانی با حضور برجستگان فکری و اقتصادی و اجتماعی باشد.
تهیه و تدارک جمع چند میلیونی با این ترکیب برای حتی مسیحیت آنهم بصورت متوالی هر ساله بدون پرداخت کوچک‌ترین هزینه، نه مشکل که ناممکن است و این از معجزات اسلام در همه دوره‌ها و در میان همه نسل‌هاست.
حج را می توان سمبل نگاه جامع گرایانه اسلام به ابعاد سیاسی و اجتماعی زندگی انسان دانست. زمانی که این فریضه الهی به دلیل نقش کلیدی آن در بیداری مسلمانان جهان از سوی دشمنان اسلام به سمت سطحی گرایی سوق داده شد؛ انحطاط جهان اسلام و محروم کردن امت اسلامی از امتیاز برجسته حج ابراهیمی آغاز شد.
بزرگ‌ترین ظلم و خیانت به امت اسلام، محروم کردن جوامع اسلامی از دستاوردهای حج ابراهیمی در ایجاد اتحاد و اتفاق و تعاون جمعی بین امت اسلامی است. در حج دوستان و دشمنان اسلام و مسلمانان به آنان در نقاط مختلف جهان شناسانده می‌شود، بدین جهت است که یکی از مناسک حج، رجم شیطان و برائت از مشرکین معرفی شده و مسلمانان برای دستیابی به دستاورهای فاخر حج ابراهیمی باید حتماً رمی جمرات و برائت از مشرکین را انجام دهند که بعبارتی دیگر، تبری جستن از شیطان زمانه خود است.
احیای حج ابراهیمی، نتیجه انقلاب اسلامی
در گذشته‌های نه چندان دور، حج برگزار می‌شد و مسلمانان بدلیل دوری از فلسفه اصلی حج، دشمنان اسلام را حتی در سرزمین وحی می‌دیدند و دم بر نمی‌آوردند و چه بسا می‌دانستند که وجود کفار در این سرزمین حرام است ولی فضای حج آنچنان امنیتی شده بود و مسلمانان هم آنقدر از انگیزه سیاسی حج بدور نگه داشته شده بودند، که هیچ واکنشی در قبال دخالت بیگانگان غیر مسلمان در امور حرمین شریفین از خود نشان نمی‌دادند و همزیستی حج با معارضان حقیقی حج ابراهیمی را تحمل می‌کردند.
انقلاب اسلامی ایران، روشنگر نقش اصلی حج در رفع ابتلائات جهان اسلام و احیاکننده حج ابراهیمی است.
حج نقش مهمی در تقریب مذاهب دارد چون همه مسلمین جهان شعاع های دایره ایمانند از مبدأ، به نقطه مرکزی مقصد می‌پیوندند. همه مسلمانان در نقاط مختلف دنیا با رنگ های متفاوت، زبان‌های گوناگون، نژادهای متنوع و مذاهب مختلف دایره ای به این وسعت، با تمام شعاع هایش به نقطه وحدت یعنی مرکز این دایره دینی «کعبه خانه خدا» می‌رسند و دریایی را بوجود می‌آورند که با تمام قطراتش در یک محیط آرمیده است. چنانکه دریا از قطره‌ها، و دایره از شعاع های فراوانی تشکیل یافته، اسلام هم از نژادهای مختلف تشکیل یافته است. همچنانکه شعاع های یک دایره با هم مساوی و قطره های یک دریا با هم برابر هستند افراد امت اسلامی با هم برادر و برابر هستند، «إنَّمَا الْمؤمِنون إخوه» همه مؤمنان در هر جا و هر نژاد و رنگ و زبان و مذهبی باشند تازمانی که در حول و محور این اصول بگردند برابر هستند و از یک پیکر و گوهر می باشند. اگر نگاهی به فلسفه حج بیندازیم در می یابیم که حج یعنی؛ من و تو، ما شدن و قطره ای به دریا شدن است و از جدایی و تفرقه، روی گردانیده و در دایره حرم امن، ایمن ماندن و به سان دریا خروشیدن و دشمن را فرو کشیدن است.
خانه‌ای جاودان برای مردم
امام خمینی(ره)، در پیام شهریورماه سال 66 در باره فلسفه حج و رسالت حجاج در کنگره عظیم عبادی- سیاسی حج می فرماید: بیت اللَّه الحرام، اول بیتی است که برای «ناس» بنا شده. بیت همگانی است. هیچ شخصیتی و هیچ رژیمی و هیچ طایفه ای حق تقدم در آن را ندارد. اهل بادیه و صحرانشینان و خانه به دوشان با عاکفان کعبه و شهرنشینان و دولتمردان در آن یکسانند. این بیت معظم برای ناس بنا شده، و برای قیام ناس و نهضت همگانی، و برای منافع مردمی. و چه نفعی بالاتر و والاتر از آنکه دست جباران جهان و ستمگران عالم از سلطه بر کشورهای مظلوم کوتاه شود، و مخازن عظیم کشورها برای مردم خود آن کشورها باشد. بیتی که برای قیام تأسیس شده است، آن هم قیام ناس و للناس، پس باید برای همین مقصد بزرگ در آن اجتماع نمود، و منافع ناس را در همین مواقف شریف تأمین نمود، و رمی شیاطین بزرگ و کوچک را در همین مواقف انجام داد.
فرصتی بی‌نظیر برای اصلاح خود و جامعه
بنیانگذار جمهوری اسلامی در سازندگی حج می‌گوید: مراتب معنوی حج، که سرمایه حیات جاودانه است و انسان را به افق توحید و تنزیه نزدیک مینماید، حاصل نخواهد شد مگر آنکه دستورات عبادی حج به طور صحیح و شایسته و مو به مو عمل شود… و بُعد سیاسی و اجتماعی آن حاصل نمی گردد، مگر آنکه بُعد معنوی و الهی آن جامعه عمل پوشد، و لبیکهای شما جواب دعوت حق تعالی باشد و خود را محْرم برای وصول به آستانه محضر حق تعالی نمایید، و لبیک گویان برای حق نفی شریک به همه مراتب کنید و از «خود»، که منشأ بزرگ شرک است به سوی او- جلّ و علا- هجرت نمایید… اگر جهات معنوی به فراموشی سپرده شود، گمان نکنید که بتوان از چنگال شیطان نفس رهایی یابید. و تا در بند خویشتن خویش و هواهای نفسانی خود باشید، نمیتوانید جهاد فی سبیل اللَّه و دفاع از حریم اللَّه نمایید.
حج فریاد بلند مظلومیت مسلمانان است
امام خمینی اصلی ترین بخش اعمال عبادی- سیاسی حج را «برائت از مشرکین» می دانند در کلام معمار کبیر انقلاب حج «قیام» است و بایستی پاسخگوی فریادهای مظلومانه فلسطین، و همه مسلمانان مظلوم جهان باشد.. نکته مهم اینجاست که ایشان برای این عمل تنها منشا سیاسی قائل نیستند، بلکه ریشه اصلی برائت از مشرکین را در قیام انبیای الهی و ادامه راه آن بزرگواران می دانند. از همین روست که معمار کبیر انقلاب برائت از مشرکین را شرط قبولی حج می دانند و اعلام می کنند که بدون آن، حج ما حج نیست.
امام خمینی فرياد برائت از مشركان در مراسم حج را يك فرياد سياسى عبادى می‌دانند که از طریق این فریاد، «زائران ايرانى و فلسطينى و لبنانى و افغانى كه مورد تجاوز كفار قرار گرفتهاند» هماهنگ شده و «دشمن مشترك همه مظلومان را با نداى واحد» به عالميان معرفى می‌كنند.
به تعبیر امام خمینی(ره)؛ “امروز فرياد برائت ما از مشركان و كافران، فريادِ از ستم ستمگران و فرياد امتى است كه جانشان از تجاوزات شرق و غرب و در رأس آنان امريكا و اذناب آن به لب رسيده است و خانه و وطن و سرمايهاش به غارت رفته است. فرياد برائت ما، فرياد ملت مظلوم و ستم ديده كشيده افغانستان است و من متأسفم كه شوروى به تذكر و هشدار من در مورد افغانستان عمل ننمود… و نيز فرياد برائت ما فرياد مردم مسلمان آفريقا است، فرياد برادران و خواهران دينى ما كه به جرم سياه بودن، تازيانه ستمِ سيهروزان بىفرهنگِ نژادپرست را مىخورند. فرياد برائت ما، فرياد برائت مردم لبنان و فلسطين و همه ملت‌ها و كشورهاى ديگرى است كه ابرقدرت‌هاى شرق و غرب، خصوصاً امريكا و اسرائيل به آنان چشم طمع دوختهاند و سرمايه آنان را به غارت بردهاند و نوكران و سرسپردگان خود را به آنان تحميل نمودهاند و از فواصل هزاران كيلومتر راه به سرزمين‌هاى آنان چنگ انداخته و مرزهاى آبى و خاكى كشورشان را اشغال كردهاند.”
رهبر معظم انقلاب: حج مظهر عزت و معنویت
نظرگاه مقام معظم رهبری همچون همه مسائل مطابق با مواضع امام خمینی(ره) است. بخشی از این نظرات معظم‌له را با هم مرور می‌کنیم: موسم حج برای مسلمانان، موسم افتخار و شُكوه در چشم خلایق و موسم نورانیّت دل و خشوع و ابتهال در برابر خالق است. حج، فریضه‌ای قدسی و دنیوی و خدایی و مردمی است. (پیام به مسلمانان جهان، 12 شهریور 1395)
– حجّ ابراهیمی كه اسلام به مسلمانان هدیه كرده است، مظهر عزّت و معنویّت و وحدت و شُكوه است؛ عظمت امّت اسلامی و اتّكاء آنان به قدرت لایزال الهی را به رخ بدخواهان و دشمنان می كِشد و فاصله آنان را با منجلاب فساد و حقارت و استضعافی كه زورگویان و قلدران بین‌المللی بر جوامع بشری تحمیل می كنند، برجسته می سازد. (پیام به مسلمانان جهان، 12 شهریور 1395)
– حج متعلّق به اسلام است، متعلّق به امّت اسلامی است، ضامن تداوم اسلام است. احترام ماه‌های حج – نشان می دهد كه چقدر این عملیّات عظیم است، مؤثّر است؛ اینها نشان‌دهنده این است كه این فریضه، از یك خصوصیّاتی نسبت به امّت اسلامی برخوردار است كه هیچ فریضه دیگری دارای این خصوصیّات نیست؛ این را باید توجّه داشت. ( در دیدار مسوولان و دست‌اندركاران حج، 31 مرداد 1394)
– حج دو رویه متفاوت و مكمّل یكدیگر دارد: یك رویه فردی، یك رویه اجتماعی؛ هر دو را باید رعایت كرد و توجّه داشت. ( در دیدار مسوولان و دست‌اندركاران حج، 31 مرداد 1394)
– همدلی اسلامی، مظهر واقعی همدلی و هم‌زبانی در حج است؛ نه‌فقط برای ملّت ایران، [بلكه] برای همه مسلمانان جهان؛ برای امّت اسلامی. ( در دیدار مسوولان و دست‌اندركاران حج، 31 مرداد 1394)
علل و عوامل خونین‌سازی حج ابراهیمی
حج ابراهیمی پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران با برائت از کفار و ایجاد اتحاد بین مسلمانان، می‌رفت تا مسلمانان را با روشنگری و شناساندن عوامل مصائب و بدبختی جهان اسلام، آنها را در جبهه واحد ضداستکباری و ظلم‌ستیزی سازماندهی کند.
طبیعی است که مخالفان اسلام و وحدت امت اسلامی لا حج ابراهیمی که درصدد وفاق و همدای جوامع اسلامی نقش ایفاء کند و مروج چنین حجی نیز ایران اسلامی است، به مخالفت برخیزند و از تمام انرژی و سرمایه خود در میان سران کشورهای اسلامی بویژه در عربستان و وهابیت استعماری حداکثر استفاده را بعمل آورند.
مخالفت شدید حکومت وهابی سعودی در انجام حج ابراهیمی از سوی ایرانیان در سال 1366 با اعمال سیاست سرکوب و چماقی سعی کرد برای همیشه با ارعاب در میان جهان اسلام، ایران را در پیگیری حج ابراهیمی منزوی کند.
نهم مرداد ۱۳۶۶ش، مصادف با ششم ذی‌الحجه سال ۱۴۰۷ق، در جریان برگزاری مراسم برائت از مشرکان در ایام حج، پلیس عربستان به تظاهرکنندگان حمله کرد و بنابر گزارش رسانه‌ها، در مسیر حرکت راهپیمایان، از پشت‌بام‌ها سنگ و آجر به‌سمت حجاج پرتاب کردند و پس از آن، پلیس سعودی با گازهای سمی و اسلحه، حاجیان را مورد هدف قرار داد.
این رخداد، بزرگ‌ترین کشتار حجاج در مراسم حج در تاریخ معاصر دانسته شده و به جمعه خونین نیز معروف شده است.
بر اساس بیانیه وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، در این واقعه، ۳۲۵ ایرانی که بیشتر آنها زن بودند، کشته شدند. این رخداد، عکس‌العمل شدید مقامات ایرانی از جمله امام خمینی را در پی داشت و منجر به قطع رابطه سیاسی دو کشور و توقف اعزام حجاج شد.
کشته شدن حجاج ایرانی توسط پلیس عربستان سعودی، واکنش شدید امام خمینی، رهبر انقلاب اسلامی ایران را در پی داشت. رهبر فقید جهان اسلام این واقعه را موجب شکسته شدن دل پیامبر اسلام دانست. همچنین در سخنرانی خود اشاره فرمودند: “اگر ما از مسئله قدس بگذریم، اگر ما از صدام بگذریم، اگر ما از همه کسانی که به ما بدی کردند بگذریم، نمی‌توانیم (از) مسئله حجاز بگذریم. مسئله حجاز یک باب دیگری است”.
کشتار زائران خانه خدا توطئه ای برای جلوگیری از نفوذ اسلام
کشتار زائران خانۀ خدا توطئه ای برای حفظ سیاستهای استکبار و جلوگیری از نفوذ اسلام ناب محمدی ـ صلی الله علیه و آله و سلّم ـ است. و کارنامۀ سیاه و ننگین حاکمان بی درد کشورهای اسلامی حکایت از افزودن درد و مصیبت بر پیکر نیمه جان اسلام و مسلمین دارد.
بعضی افراد تا قبل از حادثۀ تلخ و شیرین حج در سال گذشته، فلسفۀ اصرار جمهوری اسلامی ایران را بر راهپیمایی برائت از مشرکین به خوبی درک نکرده بودند و از خود و دیگران سؤال می کردند که در سفر حج و در آن هوای گرم چه ضرورتی به راهپیمایی و فریاد مبارزه است؛ و اگر هم فریاد برائت از مشرکین هم سر داده شود، چه ضرری متوجه استکبار می شود. و چه بسا افراد ساده دلی تصور می کردند که دنیای به اصطلاح متمدن جهانخواران نه تنها تاب تحمل اینگونه مسائل سیاسی را خواهد داشت، که به مخالفان خود حتی بیش از این هم اجازۀ حیات و تظاهرات و راهپیمایی خواهند داد. و دلیل این مدعا اجازۀ راهپیمایی‌هایی است که در کشورهای به اصطلاح آزاد غرب داده می شود. ولی این مسأله باید روشن باشد که آنگونه راهپیمایی‌ها هیچ گونه ضرری برای ابرقدرتها و قدرتها ندارد. راهپیمایی مکه و مدینه است که بسته شدن شیرهای نفت عربستان را به دنبال دارد. راهپیماییهای برائت در مکه و مدینه است که به نابودی سرسپردگان شیاطین و امریکا ختم می شود. و درست به همین جهت است که با کشتار دسته جمعی زنان و مردان آزاده از آن جلوگیری می شود، و در پناه همین برائت از مشرکین است که حتی ساده دلان می‌فهمند که نباید سر بر آستان قدرت‌های شیطانی بویژه امریکا نهاد.
ملت عزیز و دلاور ایران مطمئن باشند که حادثۀ مکه منشأ تحولات بزرگی در جهان اسلام و زمینۀ مناسبی برای ریشه کن شدن نظام‌های فاسد کشورهای اسلامی و طرد روحانی نماها خواهد بود.