حشره مگس میوه به طور معمول تا ۲ ماه زنده می‌ماند، اما اگر شرایط مساعد باشد تا ۶ ماه هم امکان زنده بودن آنها وجود دارد، وجود میزبان از جمله میوه رسیده در سر درخت یا پوسیده در پای درخت و سرمای هوا بهترین شرایط مساعد برای فعال باقی ماندن آفت مگس میوه است.
محمد بالویی عضو هیات مدیره شرکت‌های تعاونی تولید روستای مازندران درباره علائم ظهور آفت بیان کرد: ایجاد لکه‌های قهوه‌ای روشن بر روی میوه نشان دهنده وجود آفت در داخل میوه است و میوه‌ها به محض آلودگی با این آفت شروع به ریزش از درخت کرده که این موضوع به ویژه در پرتقال و نارنگی نمود بیشتری دارد.
وی ریزش میوه را بدترین خسارت این آفت عنوان کرد و افزود: علاوه بر کاهش کمّی محصول در اثر ریزش، کاهش کیفی محصول نیز به‌دلیل وجود لکه بر روی میوه باعث شد تا بازار پسندی محصول مختل شده و فروش محصولات با مشکل مواجه شود.
بالویی اظهار کرد: با تخم‌گذاری مگس در داخل میوه، لارو یا کرم مگس با تغذیه از داخل میوه، رشد کرده و سپس شفیرۀ مگس میوه پس از آخرین سنِّ لاروی از درخت پائین آمده و وارد خاک می‌شود و مراحل زمستان‌گذرانی این آفت با حالت شفیرگی در داخل خاک انجام می‌گیرد، به همین دلیل سمپاشی به تنهایی راه مقابله نیست.
مدیرعامل شرکت تعاونی چترسبز سورک اولین گام در جهت مبارزه با آفت مگس میوه را جمع‌آوری و مدفون کردن میوه‌های آلوده از سطح باغ عنوان و خاطرنشان کرد: استفاده از تله‌های فرامونی، فرامونی تجمعی، فرامونی جنسی و تله کارت زرد برای کنترل جمعیت مگس پس از ظهور این آفت دیگر روش‌های توصیه شده و کاربردی مقابله با آفت مگس میوه است.
بالویی با اشاره به اینکه سم پاشی درختان میوه از دیگر راه‌های مقابله با مگس میوه است، یادآور شد: استفاده از سموم مالاتیون و سراتراپ و سمپاشی هفتگی در قسمت جنوبی درختان تا ارتفاع یک و نیم متر با سمپاش‌های دوشی سبب دور شدن مگس میوه از درختان می‌شود.
میاندورود سالانه 270 هزار تن و مازندران بیش از دو میلیون تن انواع مرکبات و سیاه ریشه تولید می‌کند که اگر مبارزه با این آفت به خوبی انجام نشود مشکلات زیادی از جمله کاهش تولید، خرابی محصول و کاهش قیمت را شاهد خواهیم بود.
گلایه باغداران از افزایش یکباره سموم
مبارزه با این آفت دوره زمانی خاص و هزینه زیادی را به‌دنبال دارد و این روزها کشاورزان میاندورودی از هزینه بالای مبارزه با آفت مگس مدیترانه‌ای و حمایت نشدن از سوی دولت ابراز گلایه دارند.
محمدرضا طیبی یکی از باغداران میاندورودی گفت: کشاورزان برای کسب درآمد زندگی یک سال خود منتظر فصل برداشت هستند اما تا رسیدن به فصل برداشت مخاطرات زیادی همراه ما است که یکی از آنها مبارزه با این آفت است که با توجه به افزایش چندین برابری قیمت سموم در سال جاری و اینکه معلوم نیست قیمت محصول در زمان برداشت چگونه خواهد بود فعلا به صرفه نیست.
سرما و طوفان دیگر توانی برای مبارزه با مگس نگذاشته
طیبی افزود: کشاورز محصول خود را مانند فرزند خود دوست دارد و تمام تلاش خود را برای حفظ سلامتی آن انجام می‌دهد اما حفظ سلامتی محصول و باغ هزینه دارد که نیاز به حمایت دولت دارد در غیر این صورت با خسارتی که در این چند ساله سرما و طوفان بر سر کشاورزان آورد پس اندازی برای ما برای تامین هزینه‌ها باقی نمانده است.
یکی از فروشندگان سموم در شهر سورک در این باره، گفت: در زمینه سموم مبارزه با مگس مدیترانه و بخش باغی 100 تا 120 درصد افزایش قیمت داشتیم و در سموم مربوط به برنج تا 300 درصد شاهد افزایش قیمت بودیم.
گران می‌خریم و مجبوریم نیاز کشاورز را تامین کنیم
وی بیان کرد: سموم در بازار کم است و بفروشیم دوباره نمی‌توانیم آن را بخریم و و اگر می‌خریم قیمت روی قوطی یا پاکت با فیمت فروش ما کاملا متفاوت است چون قیمت خرید ما چیز دیگری است و اگر مسئولان تعزیرات بخواهند فاکتور خرید ارائه خواهیم کرد.
این فروشنده سموم کشاورزی، خاطرنشان کرد: فروشندگان عمده سعی می‌کنند فاکتور ندهند اما با این حال فروشندگان برای اینکه مشتریان خود را حفظ کنند مجبور هستند با قیمت ارائه شده بخرند و به کشاورزان بفروشند.
جهادکشاورزی وظیفه مبارزه با آفات را ندارد
سیداسماعیل علوی رئیس جهادکشاورزی نیز با بیان اینکه مبارزه با مگس مدیترانه‌ای را کشاورزان باید انجام دهند، اظهار کرد: ما کانون‌های شبکه پیش آگاهی داریم و در این شبکه در چندین مزرعه برای تعیین نرخ ازدیاد این حشره تله گذاری می‌کنیم و اعلام می‌کنیم که چه زمانی دوره پیک تراکم آفت است تا کشاورزان به مبارزه با آن بپردازند.
علوی افزود: با برگزاری کلاس‌های آموزشی در روستاها و اطلاع رسانی به شوراها و دهیاران انجام می‌شود و تا به امروز خسارت چندانی نداشتیم.
وی با بیان اینکه فروشندگان با شنیدن خارج شدن واردات تکنیکال سموم از ارز دولتی و استفاده از ارز نیمایی قیمت‌ها را افزایش دادند، تصریح کرد: این اتفاق اثر خود را از مهرماه می‌گذارد متاسفانه تولیدکنندگان خیلی زودتر قیمت محصولات خود را افزایش دادند.
علوی با تاکید بر اینکه گشت مشترک با تعزیرات و صنعت و معدن و تجارت داریم، گفت: در صورت مشاهده گرانفروشی برخورد می‌شود اما سموم در بازار کم است و در این زمان خرده فروشان همیشه متضرر می‌شوند چون می‌خواهند چرخه زندگی خود را پیش ببرند و هم به مشتری خود پاسخگو باشند.
وی درباره مبارزه با مگس مدیترانه‌ای، اظهار کرد: در این زمینه باید یک عزم عمومی به‌وجود بیاید و در سال گذشته انجام شد و اگر کشاورز بهداشت محیط کف باغ و دفن میوه‌های آلوده اقدام کند و کندن میوه‌ها قبل از رسیدن کامل را انجام دهد آفت کاهش پیدا می‌کند.
رئیس جهاد کشاورزی میاندورود خاطرنشان کرد: وقتی هزینه تولید بیشتر می‌شود قیمت تمام شده نیز افزایش پیدا می‌کند اما در عمل می‌بینیم قیمت کاهش پیدا کرده است و این بین کشاورزان متضرر می‌شوند.
حذف ارز دولتی دلیل اصلی گران شدن سموم
محمدرضا جعفری کارشناس نظارت بر نهاده‌های کشاورزی صنعت، معدن و تجارت مازندران با بیان اینکه ما یک کمیته‌ای داریم به نام کمیته نظارت بر (تولید و توزیع) نهاده‌های کشاورزی و دبیر آن جهادکشاورزی استان است، گفت: با تغییر قیمت تعادلی و حذف ارز دولتی و اختصاص ارز نیمایی، بسیاری از واردکنندگان و تولیدکنندگان سموم، تکنیکال‌هایی که با ارز دولتی وارد کرده بودند در یک سری انبارهای ثانویه که داشتند احتکار کردند.
جعفری بیان کرد: ما با توجه به اینکه وظیفه ذاتی ما بازرسی است یک نامه‌ایی به تمام شهرستان‌ها زدیم و کمیته نظارتی استان چند جلسه با معاون تولید گیاهی جهاد استان و رئیس نباتات استان و کسانی که پخش عمده سموم در استان را برعهده دارند و انجمن توزیع کنندگان سموم را داشتیم و اعلام کردیم که مردم به اندازه کافی مشکل دارند و کشاورزان و تولیدکنندگان سختی متحمل می‌شوند و شما این سختی‌ها و مشکلات را مضاعف نکنید و سمومی که دارید را عرضه کنید تا از این مرحله عبور کنیم که متاسفانه یک عده از افراد تمکین نکردند و یک سری سموم را به صورت قطره‌ای توزیع می‌کردند که خود به خود تمام خرده فروشان هم با مشکل توزیع روبرو شدند.
وی با بیان اینکه اقدامات خود را نسبت به کشف انبارها، نظارت برانبارهای بنک داران و توزیع کنندگان انجام دادیم، افزود: تذکر دادیم که نباید بیشتر از سود قانونی سود دیگری دریافت کنید در غیر این صورت با مشاهده تخلف برخورد می‌شود و چندین پرونده تخلفاتی هم در این زمینه داریم.
جعفری خاطرنشان کرد: یکی از مشکلات دیگری که داشتیم تخلف سموم است، وقتی سموم در بازار توزیع نمی‌شود و یا به قیمت بالایی توزیع می‌شود کسانی که تخلف داشتند دستشان از آستین بیرون آمد، این افراد را شناسایی کردیم که بیشتر در شهرستان بابل است و پرونده هم برای آنها تشکیل شد.
تولیدکنندگان سموم تولید شده با ارز دولتی را وارد بازار نمی‌کنند
وی تصریح کرد: در این بین بسیاری از تولیدکنندگان که دارای تکنیکال و یا مواد اولیه سموم بودند و با ارز دولتی خریداری کرده بودند بیماری کرونا را بهانه کردند و کارخانه‌ها را تعطیل کردند و یا با یک سوم نیرو یا کمتر کار کردند و حتی قوطی‌هایی که تولید می‌کردند بعضی‌ها ارز دولتی قبلی داشتند اما با تولید جدیدی که با ارز نیمایی برای آنها تمام می‌شد محاسبه کردند که این یک تخلف است و جهاد کشاورزی باید پیگیری کند که مانیتورینگ میزان واردات تکنیکال، میزان تولید کارخانه چقدر باید باشد و چقدر تولید کرد و به چه کسانی داد البته بیشتر کارخانه‌هایی که در این زمینه فعال هستند در مازندران نیستند.
عضو کمیته نظارت بر نهاده‌های کشاورزی مازندران با بیان اینکه سموم خارجی قیمت ندارد و هر قیمتی روی آن می‌گذارند و سموم تولیدی که امروز وارد بازار می‌شود باید طبق قیمت قبلی بفروشند چون با ارز دولتی آنها را وارد کردند، افزود: امروز هم تولیدکننده و هم توزیع کننده فاکتور صادر نمی‌کند و این مشکلاتی است که با آن درگیر هستیم و اگر بخواهیم حلقه را تنگ‌تر کنیم امروز در پیک کشاورزی و مبارزه با آفات که کشاورزان درگیر آن هستند می‌ترسیم این مقدار کالایی که به بازار می‌آید هم قطع شود.
جعفری با تاکید بر اینکه دادستان و یا نماینده دادستان باید در کمیته ما عضو باشد، گفت: دادستان باید به این موضوع ورود پیدا کند تا بعضی از انبارهایی که قفل است و اجازه ورود نداریم بتوانیم در اسرع وقت حکم دادستانی بگیریم و یا نیروی انتظامی هم حضور داشته باشد، باید چنین تیمی داشته باشیم که اجرایی و یک خروجی داشته باشد.
برخورد تعزیرات بازدارنده نیست
کارشناس نظارت بر نهاده‌های کشاورزی صنعت، معدن و تجارت مازندران با بیان اینکه برخورد تعزیرات با متخلفان بازدارنده نیست، اظهار کرد: در برخورد با متخلفان با یک جریمه از کنار آن می‌گذرند در صورتی که متخلفان باید معرفی به پلیس اقتصادی شوند و با آنها برخورد شود که کالاهای وارد شده را چگونه مدیریت می‌کنند.
به گزارش بلاغ، در سال جاری دولت اختصاص ارز دولتی برای واردات تکنیکال سموم کشاورزی را قطع کرد و ارز نیمایی را جایگزین آن کرد و با این کار تولیدکنندگان مجبور هستند قیمت سموم را افزایش دهند البته قبل از عرضه سموم تولید شده با ارز نیمایی، سموم تولید شده با ارز دولتی را یا احتکار کردند و یا با قیمت ارز نیمایی محاسبه کردند و به بازار روانه کردند و یک بخش از احتکار و افزایش قیمت مربوط به توزیع کنندگان سموم است که جهاد کشاورزی و صنعت، معدن و تجارت باید نظارت بیشتری بر روی تولید و توزیع سموم کشاورزی داشته باشند تا کشاورزان دچار سختی و مشکلات نشوند و اگر این روند ادامه داشته باشد باید شاهد افزایش قیمت مرکبات و برنج در بازار باشیم.
با توجه به شیوع ویروس کرونا و شرایط اقتصادی جامعه افزایش قیمت میوه‌ها و برنج برای مصرف کننده خوشایند نیست و فشار اقتصادی بیشتری بر آنها وارد می‌کند و برای کاهش فشار به آحاد جامعه، دولت باید حمایت بیشتری از تولیدکنندگان بخش کشاورزی داشته باشد.
دادستان مرکز استان نیز باید نماینده‌ای در کمیته نظارت بر نهاده‌های کشاورزی انتخاب کند تا این کمیته بتواند کارهای نظارتی خود را بهتر و بازدارنده‌تر به پیش ببرد و برخوردهایی که با متخلفان انجام می‌شود به گونه‌ایی باشد که دیگر شاهد چنین حوادثی نباشیم که در پیک مبارزه با آفات، تولیدکنندگان و توزیع کنندگان سموم کشاورزی بخواهند سموم را احتکار و یا قیمت را بی‌دلیل افزایش دهند.