تربیت انسان در تراز ارزش‌های متعالی انسانی و الهی، مورد اهتمام همه ادیان و مکاتب بشری است و میزان توفیق‌شان در این امر مهم، تاثیر اساسی در تغییر جهت بشریت را موجب می‌شود، آنچنانکه وجود گرانقدر امام خمینی(ره)، معرف اصالت اسلام و تاثیر ماندگار تربیت شده این مکتب (امام خمینی) در سرنوشت بشریت معاصر است.
شهید بهشتی، مصداق بارز ارزش‌های مستتر در مکتب امام خمینی(ره) است که اگر دشمنان اسلام و انقلاب اسلامی دیرتر به تاثیر حضور این شخصیت در شکل‌دادن نظام اسلامی و آغاز مسیر تمدن‌ساز این انقلاب سترگ پی می‌بردند، ملت ایران و همه آزادگان جهان می‌توانستند از ظرفیت‌های بی‌نظیر شخصیت‌هایی همچون شهید بهشتی و یارات شهیدش بیشتر برخوردار شوند و کشور نمونه‌ای را برای الگوگیری به جهان معاصر معرفی کنند تا همه محرومان و مستضعفان و موحدان جهان به آن اقتداء کنند، اما چنگال شوم تروریست دولتی آمریکا و صهیونیسم این امکان آسمانی را از بشریت گرفت و با ترور این شخصیت‌های مکتب امام خمینی(ره)، جهانیان را از رشحات وجودی آنان محروم ساخت.

رفتار، معرف شخصیت شهید بهشتی
نیم نگاهی گذرا به برخی از موضع‌گیری‌های این شهید بین‌الملل اسلامی، برای نسل جوان می‌تواند ملاک شناخت نسبت به این محصول ناب مکتب امام خمینی(ره) باشد. سیدالشهدای انقلاب می‌گوید:
**خطر برای انقلاب اینجاست که مردم می‌بینند انقلاب شده, مسکن ندارند و مقدمات زندکی‌شان را نمی‌توانند فراهم کنند. ما را از آن طرف مرزها نترسانید که در آنجا خطری نیست، خطر واقعی اینجاست. لدا می‌خواهند شما را از خطر واقعی غافل کرده و از خطر خیالی بترسانند.
**ما ایمانمان را، اخلاصمان را، عملمان را درست می‌کنیم و با اسلام منطبق می‌کنیم، {اگر} این را داشته باشیم یاری خدا، تضمین شده است.
**جامعه‌ای که درآن گروهی سیر و گروهی گرسنه باشند ، جامعه اسلامی نیست.
**ما در زیر بار سختی ها و مشکلات و دشواری ها قد خم نمی کنیم.
**ما راست قامتان جاودانه تاریخ خواهیم ماند.
**تنها موقعی سرپا نیستیم که یا کشته شویم، و یا زخم بخوریم و به خاک بیفتیم و الا هیچ قدرتی پشت ما را نمی تواند خم کند.
**هر انسانی اگر بپرسد که من برای چه به دنیا آمده ام ؟ می گویم : برای تلاش پرنبرد و پر رنج در راه تکامل خویشتن و انسانیّت.
**پاسخ قطعی به مسایل روز ، یکی دیگر از عوامل موفقیت نهضت است.رسول اکرم از اول تا آخرنهضت ، همیشه به سوالات ، جواب قطعی ، قانع کننده و روشن می داد و این جزو عوامل موفقیت نهضت اسلام است.
**در زندگی دنبال کسانی حرکت کنید که هر چه به جنبه های خصوصی تر زندگی ایشان نزدیک شوید تجلی ایمان را بیشتر می بینید.
** اسلام زیباست و هنر برای بیان زیبایی. چرا دشمنان خدا از این حربه استفاده می کنند ولی دوستان خدا برای ارائه مفاهیم اسلامی از زبان هنر استفاده نمی کنند؟.
** باید با صراحت عرض کنم که یکی از آفتهای حیات اجتماعی ما، رواج دعوت زبانی و قلمی و کساد دعوت عملی است.

**  بالاترین خدمت به جامعه انسان ها و محکم ترین و استوارترین پایه برای زندگی کردن انسان ها این است که اندیشیدن را به آنها بیاموزیم.

** ای انسانی که همیشه آنقدر سیری که اصلا گرسنگی را درک نمی کنی ، تو انسان نیستی.

** هنر تعالی بخش ، هنری که کمک کند به انسان تا از زباله دان زندگی منحصر در مصرف اوج بگیرد ، بالا بیاید و معراج انسانیت را با سرعت بیشتر درنوردد.این هنر ، هنر اسلامی است .

** حتی در جنگ با دشمن هم ازدروغ و تهمت وفریب ونیرنگ باید پرهیزکرد.

** در مذاکره با دشمن و کشورهای بیگانه باید دیدگاه‌های‌مان را براساس معیارهای انقلاب تنظیم کنیم و با هر کسی صحبت می‌کنیم باید با آنها با قاطعیت حرف بزنیم. آنها باید حس کنند که ما از موضع قدرت با آن‌ها روبرو هستیم. باید در هر یک از این مذاکرات یک پیروزی روانی به دست بیاوریم.

** تا زمانی که من و شما زنده هستیم، هرگز روزی را شاهد نخواهیم بود که رژیمی غیر از جمهوری اسلامی در این سرزمین باشد، چون تحقیقاً قبل از آن یه سعادت شهادت رسیده‌ایم.

** برادرها و خواهرها بدانید شما ملت انقلابی ایران امروز یک شانس دارید . نشان دادن یک الگو و نمونه جدید که دنیا دنبال آن می‌گردد ، باور کنید که خود غربیها از نظام حاکم برغرب خسته شده‌اند.

** در زمینه حق گذشت نکنید، چون این فقط خیانت به یک مورد معین نیست، این ضعیف شدن روح حقیقت‌جویی و حق‌پرستی در جامعه است و جامعه را تاریک می‌کند و نمی‌گذارد چهره حق درخشندگی و گیرایی و جذابیت خود را داشته یاشد.

** کسانی که خواهان خدمت در سمت زمامداری امتند، باید نخست وضع خود و خانواده خود را از سطح زندگی روشن کنند. اگر آماده هستند در سطح کم‌درآمدترین مردم زندگی کنند، در این راه گام بردارند وگرنه، نه.

شهید بهشتی در کلام بزرگان
او، که معتقد بود: ما شیفتگان خدمتیم نه تشنگان قدرت؛ مراقب باشیم پست‌ها، پست‌مان نکنند؛ دارای چنان سعه صدر و تحمل منتقدان و حتی دشمنان خود را داشت که دیده نشد هیچگاه از ریل اخلاق و اعتدال خارج شود. آیت‌الله جوادی آملی درباره او اظهار می‌دارند: “شما ندیده بودید شهید بهشتی را، تمام قد مدیر بود، چقدر مودب بود، من می‌دیدم در درس خصوصی مرحوم علامه (طباطبایی)، او تنها می‌تواند جوابگو باشد؛ با هوش، با فهم، با ادب، بعداز شهادت ایشان و شاید هم در همان روزهای اول در شورای عالی قضایی یک مقداری بیش از حد معمول برای ایشان قرآن خواندن و بعد خوابیدم. دیدم ایشان با جلال و شکوه دارد می‌رود، گفتم کجا؟. دیدم اشاره کرد به یک قصری، گفت آن جا؛ جای شهید بهشتی به و اقع خالی است، سر تا پا ادب بود، سر تا پا ادب بود، مدیریت او ممتاز بود”.

بهشتی یک ملت بود برای ملت ما
حضرت امام خمینی رهبر انقلاب بزرگی است که نظام ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی را سرنگون ساخت و    حکومتی مستقل و ازاد و به دور از سلطه استعمار خارجی و استبداد داخلی در ایران بنیان نهاد.
امام خمینی در این نهضت تاریخ‌ساز و بی‌نظیر خویش، از یارانی خالص، وفادار، مبارز، از جان گذشته و آماده برای همه گونه فداکاری و ایثار تا مرز شهادت بهره‌ می‌برد، و شهید مظلوم آیت‌الله بهشتی یکی از این یاران انقلابی و سخت کوش بود که سرانجام در مسیر تحقق آرمان‌های الهی امام خمینی به فوز عظیم شهادت نائل آمد. بی‌تردید، زیباترین و کامل‌ترین عبارات و تعابیر در وصف شخصیت این شهید والا مقام را باید از حضرت امام خمینی شنید.
*دست امریکا از آستین این خائن ها بیرون آمد و یک همچو جنایتی به مسلمین وارد کردند و کسانی [را] که جز به مصلحت مسلمین اندیشه نمی‏ کردند، از وکلای مجلس و از دولت، وزرایی که بسیار ارزشمند بودند، وکلایی که ارزشمند بودند و از قوه قضائیه هم مثل آقای بهشتی، که از اول شکل گرفتن جمهوری اسلامی مورد هدف بود، [به شهادت رساندند] شما شاهد بودید که تمام این ارگانهای اسلامی مورد هدف بودند؛ مجلس مورد هدف بود؛ مجلس خبرگان وقتی که دیدند بسیاری از آنها یا اکثر از آنها علما هستند، مورد هدف واقع شد؛ مجلس شورا وقتی دیدند که اکثریت آنها اشخاص متعهد و بسیاری از آنها از علما هستند، مورد هدف واقع شد؛ قوه قضائیه وقتی که دیدند بدست اشخاص دانشمند متعهد فعال واقع شد، مورد هدف واقع شدند. این‏ یک جریانی بود و هست. الآن ما بسیاری از دوستانمان و علاقه ‏مندان به اسلام را از دست داده ‏ایم، لکن من به ملت ایران تهنیت عرض می‏ کنم که چنین فرزندانی را تحویل جامعه داد و در پیشگاه خدای تبارک و تعالی فرستاد و باز هم ایستاده است و خم به ابرو نیاورده.
ما هر روز در جبهه‏ ها فرزندان بسیار عزیزی که برای حفظ این کشور و حفظ این جمهوری اسلامی کوشش می ‏کنند و به دفاع از کشور اسلامی قائم هستند و شب و روز خودشان را نمی‏ شناسند و ارتش دلاور ایران و سپاه پاسداران عزیز و بسیج عمومی و عشایر کشورمان و اهالی عزیز آن سامان تمام مجهز هستند و ایستاده ‏اند و ابداً راجع به این مسائلی که در پشت جبهه واقع می‏ شود یا در خود جبهه واقع می ‏شود، اهمیتی به آن نمی‏ دهند که دست از کارشان بردارند. همه منسجم تر می‏ شوند، قویتر می‏ شوند و همه مستعد این هستند که این کاروان را به آخر برسانند و این درخت ثمربخش اسلام را به ثمره خودش برسانند.
البته یک ملتی که می‏ خواهد در مقابل همه قدرتها بایستد، نمی‏ خواهد سازش کند با بلوک غرب و نمی‏ خواهد سازش کند با بلوک شرق و «لا شرقیة و [لا] غربیه» می‏ خواهد باقی بماند، می‏ خواهد صراط مستقیم انسانیت و اسلامیت را پیش بگیرد، باید مهیا بشود از برای اینکه همه پیشامدهایی که پیش آمده است و پیش خواهد آمد. ما نباید گمان بکنیم که پیشامدها تمام شد. ما دست این ابرقدرتها را از مخازن خودمان و تسلطشان را از کشور خودمان کوتاه کرده‏ ایم و آنها ساکت نمی‏ نشینند. و ما باید توجه داشته باشیم و با کمال قدرت، اتکال به یک قدرت غیر متناهی- و آن قدرت الهی است- [داشته باشیم.]
وقتی که ما پشتوانه‏ مان قدرت الهی است و پشتوانه‏ مان اسلام است و مقصدمان حق است، برای چی در این مصائب سست بشویم؛ وقتی که ما راه خودمان را یافته‏ ایم ملت راه خودش را یافته است و آن راه را دارد با کمال جدیت و قدرت تعقیب می‏ کند. البته راه حق دشواریها دارد، راه حق ناگواری‏ ها دارد، لکن آن که اهل حق است و راه حق را می‏ خواهد برود، آن نباید هیچ تصور این را بکند که کوچکترین سستی را به خودش راه بدهد و باید با کمال قدرت به پیش برود.( صحیفه امام، ج ۱۵، ص ۶ و ۷)

* این جریان در کار بود که مردم را از شما جدا کند… این آقای بهشتی مسلمان، متعهد، مجتهد، این چه کرده بود که تو تاکسی می‏ نشستی، می ‏دیدی که دو نفر آدم به هم می ‏رسند یک حرفشان فحش به اوست؟! تو اجتماعات، یک دست ه‏ای مرگ بر کی، «طالقانی را تو کشتی» [می‏ گفتند.] خوب، شما ببینید چه ظلمی [بود] به یک همچو موجود فعالی، که مثل یک ملت بود برای این ملت ما با چه حیله‏ هایی این را می ‏خواستند بیرون کنند. خوب، حالا رفته است کنار، ولی اینها بدانند که با رفتن این و آن و آن و آن، خیر، مسائلشان حل نمی ‏شود؛ مردم بیشتر می ‏فهمند که شما چه کاره بودید و می‏ خواستید چه بکنید.
این تکلیف آقایان است که راجع به مسائل اسلامی، که پیش می ‏آید، چه وکیل بخواهید تعیین کنید و چه- عرض بکنم که- رئیس جمهور بخواهید تعیین کنید، باید در صحنه باشید؛ عذری ندارید که بروید کنار بنشینید. البته اشخاصی پیدا می ‏شوند که با گفته ‏های خودشان، نوشته ‏های خودشان می‏ خواهند شما را نگذارند وارد بشوید. آنها می‏ خواهند که اشخاصی را تعیین بکنند که بعدها ما گرفتار بشویم. شماها باید وارد باشید.( صحیفه امام، ج ۱۵، ص ۱۸)
* من این ضایعه بزرگ  را به ملت ایران و شما آقایان که نزدیک بودید با آقای بهشتی و مطلع بودید از افراد دیگری که شهید شدند، به همه شما آقایان و ملتمان تسلیت عرض می‏ کنم. بنای دشمن های شما بر این است که افرادی که لیاقتشان بیشتر است بیشتر مورد حمله قرار بگیرند. آنها افرادی را هدف قرار می‏ دهند که از آنها خوف دارند که مبادا یک وقتی به آنها صدمه بزنند. و این را من کراراً گفته ‏ام که مرحوم آقای بهشتی در این مملکت مظلوم زیست. تمام مخالفین اسلام و مخالفین این کشور حمله مستقیم‏ شان را به ایشان و بعضی دوستان ایشان کردند. کسی را که من بیشتر از بیست سال می ‏شناختم و روحیاتش را مطلع بودم و می‏ دانستم چه جور مرد صالحی و مرد به درد بخوری برای این کشور است، مخالفین او را در کوچه و بازار و محله و صحبت هایی که همه می‏ کردند، آن طور جلوه دادند. یک مرد صالحی را به صورت یک دیکتاتور درآوردند! و شما باید مهیا [ی‏] این جور مسائل باشید؛ یعنی، کشوری که نهضت کرده برای آزاد شدن و برای مستقل بودن و برای اینکه وابسته نباشد به هیچ قدرتی از شرق و غرب، باید خودش را مهیا کند برای توابعی که پیش می‏ آید. یا باید انسان تن در بدهد به همه ذلتها و به همه زیر بار بودنها و تحت سلطه بودنها و یا اگر بخواهد مستقل باشد، باید عوارض و لوازمش را بپذیرد . (صحیفه امام، ج ۱۴، ص ۵۱۵).
*  شما تا توانسته ‏اید به فرزندان اسلام چون شهید بهشتی و شهدای عزیز مجلس و کابینه با حربه ناسزا و تهمتهای ناجوانمردانه حمله کردید که آنها را از ملت جدا کنید، و اکنون که آن حربه از کار افتاد و کوس رسوایی همه‏ تان بر سر بازارها زده شد، در سوراخها خزیده و دست به جنایاتی ابلهانه زده ‏اید که به خیال خام خود ملت شهیدپرور و فداکار را با این اعمال وحشیانه بترسانید، و نمی‏ دانید که در قاموس شهادت واژه وحشت نیست. اکنون اسلام به این شهیدان و شهیدپروران افتخار می‏ کند و با سرافرازی همه مردم را دعوت به پایداری می‏ نماید، و ما مصمم هستیم که روزی رخش ببینیم و این جان که از اوست تسلیم وی کنیم.

*  من کراراً گفته‏ ام که مرحوم آقای بهشتی در این مملکت مظلوم زیست.(صحیفه امام، ج‏۱۴، ص۵۱۵)

شهید بهشتی از منظر مقام معظم رهبری
آیت الله شهید دكتر سید محمد حسینی بهشتی، یكی از چهره‌های درخشان و برجستة انقلاب اسلامی ایران است كه در به ثمر رسیدن این نهضت عظیم قرن، نقش حساسی داشته است برای شناخت ابعاد این شخصیت بزرگ، برخی از سخنان مقام معظم رهبری درباره این شهید بزرگوار تقدیم شما می‎‌شود.
«آقای بهشتی خیلی خیلی بزرگ بود و این مردم هنوزم كه هنوز است، به نظر من آقای بهشتی را نشناخته‌اند. بهشتی در آینده شناخته خواهد شد. بهشتی را ماها می‌شناختیم كه سالیان درازی كوشش او را در راه پیشبرد این انقلاب دیده بودیم از نزدیك كه قدم به قدم چگونه این مرد، این انقلاب را پیش برد. كاری هم نداریم، اثبات هم لازم ندارد، اثبات خواهد شد.»

یکی از خصلت های شهید بهشتی تقوا بود. تصور من از آقای بهشتی این است که گناه نمی کرد.نمی خواهم بگویم معصوم بود؛ اما می خواهم بگویم برخوردش با ما و ارتباطش با دوستان طوری بود که گمان گناه را برای او در ذهن معاشرینش خیلی ضعیف می کرد و من تصور می کنم ایشان اصلا گناه نمی کرد.”

… من خودم یکی از کسانی هستم که تصورم این است که باید بیشتر ابعاد شخصیت ایشان را توصیف کنم و یقین دارم که نمی‌توانم. علتش هم این است که شهید بهشتی به معنای حقیقی کلمه یکی از شخصیت‌های نادر ما بود. من بعد از شهادت آقای بهشتی بارها این را به دوستان نزدیک‌مان گفته‌ام که ایشان از جمله شخصیت‌های از عادی بالاتر بود … شهید بهشتی از جمله کسانی بودند که در ابعادی فراتر از شخصیت‌های عادی و معمولی هستند و این را ما در او به عینه مشاهده می‌کردیم. شخصیت‌های جهانی هم که ایشان را دیده بودند، چنین احساسی داشتند… ایشان در علوم فقهی و فلسفی متبحر بودند و در طول سال‌های مبارزه به شیوه‌های دیگر و با استفاده از مایه‌هایی که از حوزه به دست آورده بودند، تبحر خود را نشان دادند. مطمئناً اگر ایشان در حوزه می‌ماندند، یکی از مراجع تقلید مسلم زمان می‌شدند …

نابغه علمی و مجتهدی چند بعدی
در مورد جنبه‌های علمی شهید بهشتی، اولاً ایشان در فقه شخص برجسته‌ای بودند و تحصیلات عالیه و بسیار خوبی در قم داشتند. می‌دانید که درس مرحوم داماد در فقه درسی بود که اگر چه کسانی که در درس ایشان شرکت می‌کردند زیاد نبودند، اما غالباً فضلای ممتاز در درس آن مرحوم حضور داشتند. البته بعضی از آنها مختص درس ایشان بودند و بعضی دیگر درس ایشان را می‌رفتند و در درس‌های دیگر مثل درس امام هم شرکت می‌کردند. اما یک مجموعه سطح بالای علمی و خوب در درس مرحوم داماد جمع می‌شدند و یکی از برجسته‌ترین شاگردهای درس فقه ایشان، شهید بهشتی بودند.

… این مرد، مردی شدیداً معتقد و متعبّد بود، یعنی دین و شریعت را به درستی از بن دندان قبول داشت. با كمال خلوص و صمیمیت عامل به شرع و معتقد به دین بود. از تظاهر و ریاكاری و از كارهایی كه خلاف صمیمیت و خلوص است شدیداً روی گردان بود… و از هر كسی كه دارای این صفات بود بدش می آمد…

من وقتی در سال ۳۷ به قم رفتم، آقای بهشتی یکی از فضلای معروف قم بودند. یعنی ایشان در آن وقت مدرس سطح بودند و ظاهراً سطوح عالیه را درس می‌‌دادند و طلبه‌هایی را می‌شناختم که به درس شهید بهشتی می‌رفتند. از جمله، بعضی از فرزندان مرحوم داماد هم بودند که در درس مرحوم بهشتی حاضر می‌شدند و ایشان استادزاده‌های خودش را تربیت می‌کرد. این از لحاظ فقهی که حاکی از آن است که شهید بهشتی شخصیت بالایی بود.

از جمله خصوصیات ایشان، فکرش و قدرت درکش بود که جزو ذاتیات او بود. او هوشیارانه شخصیت خودش را کامل کرده بود.

شهید بهشتی بزرگترین تأثیر را داشت، یعنی از شخص امام که بگذریم، در میان مردم دیگری که در کار مبارزه ، رهبری این مبارزه و اداره این انقلاب نقش داشتند، از همه مهمتر و مۆثرتر مرحوم شهید بهشتی بود. طبیعی بود که او را بیشتر مورد تهاجم قرار بدهند.

مدیری فوق‌العاده برجسته و انقلابی
من بارها این را به دوستان نزدیک‌مان، بعد از شهادت آقای بهشتی می‏گفتم که ایشان از جمله آن شخصیت‌‏هائی بود که از عادی بالاتر بود، ما در بین شخصیت‏‌های جهانی و انقلابی افرادی رامی‏‌بینیم که آدم‌های خیلی خوب وکارآمدی هستند اما آدم‌های عادی هستند و جنبه فوق‏العاده و برجسته‌‏ای در آنها نیست.

شهید بهشتی مجموعه‌‏ای از خصلت‌های پسندیده و نیک بود و من شخصاً خودم تابحال فردی مثل آقای بهشتی در گذشته و در حال ندیده‌‏ام، شهادت آقای بهشتی واقعاً مکمل شخصیت ایشان بود و مرگ طبیعی مسلماً برای ایشان ناچیز بود. وقتی آقای بهشتی زنده بودند از همه توان و ظرفیت خودشان برای اعتلای اسلام استفاده کردند و شهادت‌شان هم به همین‌گونه برای اعتلای اسلام مۆثر شد. البته ما از شهادت ایشان بسیار متأسف شدیم و ایشان را در زمانی که ما بیشترین احتیاج را به وجودشان داشتیم از ما گرفتند.

ولی مرگ حماسی آقای بهشتی مسلماً خسرانی برای عالم اسلام نخواهد بود، چرا که گوهر گرانقدر وجود ایشان در راه اسلام خرج شد و هرگز گم و تلف نشد. اگر بالاتر بگوئیم شخصیت و حیثیت آقای بهشتی در پیشگاه الهی برای انقلاب ما ذخیره شد و ما می‏توانیم برای همیشه بگوییم که چنین فردی داشته‌‏ایم و انقلاب ما با وجود چنین انسان‌هایی شکل گرفته است.

انتهای پیام/