مضامین و آموزه‌های لیبرالیستی که ریشه در سنت‌ها و ارزش‌های آمریکا دارد، حقوق بشر را به‌عنوان یکی از مؤلفه‌های مهم در سیاست خارجی این کشور نهادینه کرد.

با این رویکرد در تحلیل سیاست خارجی آمریکا بر مبنای قدرت نرم، خاورمیانه در صدر سیاست خارجی حقوق بشری این کشور قرار دارد.

تاریخچه خاورمیانه نیز با وجود داشتن تمدن، کانون گفتمان‌های متنوع فرهنگی و دینی بوده، به ‌علت استبداد سیاسی و استعمار خارجی بر پیکره جامعه انسانی منطقه در رعایت‌ نکردن حقوق بشر زخمی برجای گذاشته است که این مسئله دستاویز مناسبی برای اعمال فشار قدرت‌های بزرگ بر این منطقه شد.

در این زمینه، خاورمیانه به‌ عنوان مخاطب اصلی سیاست حقوق بشری آمریکا در قالب سنت ویلسونیسم با رویکرد لیبرالی مطرح و به ‌کارگیری قدرت نرم در چارچوب دیپلماسی عمومی به‌ عنوان اصل سامان‌دهنده سیاست خارجی ایالات ‌متحده صورت‌بندی شده است.

مهدی آباد تحلیلکر سیاسی در گفت‌وگو با بلاغ، با بیان اینکه حقوق بشر آمریکایی در یک جمله نمی‌گنجد، گفت: آزادی هر فردی به معنای انجام هر کاری نیست بلکه هر فردی که دارای حق است تا حدودی می‌تواند از آن استفاده کند که به دیگران و موارد دیگری که در هر مجموعه‌ای وجود دارند تجاوز نکند.

آباد افزود: اگر کسی حق دارد از محیط پیرامون خود استفاده کند این طور نیست که بتواند به آن ضربه بزند و یا اگر کسی حق آزادی بیان دارد به این معنا نیست که هر حرفی را عنوان کند.

وی با بیان اینکه حق دارای چارچوبی است که در آن چارچوب واژه حق معنا پیدا می‌کند، گفت: حقوق بشر آن است که همه افراد در تمامی نقاط دنیا با تمامی سلایق و نگاه‌های مختلف امتیازاتی را به دست آورند و احتیاجاتی را برآورده کنند و این حقوق شامل موارد مختلف از جمله زندگی کردن با نیازهای اولیه بشر و حق خوردن، آشامیدن، حق غذا و تشکیل زندگی است که این حقوق باید دارای چارچوب و سقفی باشد که هر کسی نتواند به بهانه حق هر علمی خواست انجام دهد.

این تحلیلگر سیاسی عنوان کرد: در زمینه حقوق بشر آمریکا، با توجه به اینکه به عنوان یک قدرت برتر است این حق را به نفع خود می‌داند که هر اقدامی انجام دهد.

وی افزود: حقوق بشر در دست آمریکا وسیله‌ای شده برای فشار آوردن به کشورهای مختلف به بهانه‌های مختلف که متأسفانه این تعابیر مختلف در زمینه حق موجب شده تا آمریکا از آن برای پیشبرد اهداف خود استفاده کند و افراد و کشورهای مختلف را مورد فشار قرار ‌دهد.

آباد یادآور شد: آمریکا به بهانه حقوق بشر ایران را تحت فشار قرار می‌دهد و به بهانه‌های مختلف مثلا آزاد نبودن بهائیت در ایران خود را مدافع حقوق بشر معرفی می‌کند.

وی تصریح کرد: حق دارای چارچوب مختلف است و کسی نمی‌تواند به بهانه آنکه هر کاری که دلش می‌خواهد و اقدامات خلاف عفت و نامشروعی را انجام دهد.

تحلیلگر سیاسی استان مازندران گفت: نکته خنده‌دار درباره آمریکا این است که آمریکایی که خود از بمب اتم در هیروشیما و ناکازوکی استفاده کرده، به بهانه استفاده از بمب اتم ایران را تحریم می‌کند و این کسی که ناقض حقوق بشر است در حال حاضر خود مدافع حقوق بشر می‌شود و ایرانی که در چند صد سال اخیر جنگی را آغاز نکرده و به بهانه داشتن صلاح اتمی، ایران را متهم به جنگ می‌کند و یا اینکه عنوان می‌کند که ایران به دنبال جنگ در منطقه است و با این بهانه ایران را تحت فشار قرار می‌دهد در حالی که آمریکا در نیمه دوم قرن ۲۰ بیش از ۱۰۰ کودتا در جهان راه انداخته و بسیاری از حکومت‌های مشروع را براندازی کردند.

وی بیان کرد: از نظر آمریکا حقوق بشر، حقوقی است که در راستای اهداف آمریکا پیش برود حال در قبال جنایت‌هایی که آمریکا در حق مسلمان میانمار، یمن و کشمیر انجام می‌هد، هیچ صدایی از کسی بلند نمی‌شود که چرا آمریکا در حال انجام این جنایات است.

آباد گفت: حقوق بشر آمریکایی هیچ‌گاه در یک جمله و عبارت نمی‌گنجد چراکه همین آمریکا بود که به فرمانده ناو مسافربری ایران حمله کرد و همچنین با توجه به حملات مختلف به مسلمانان یمن و غزه اما آمریکا هیچ اقدامی برای مقابله با این جنایات انجام نمی‌دهد بنابراین نمی‌تواند از حقوق بشر دم بزند.

وی عنوان کرد: حقوق بشر برای آمریکا یک وسیله برای رسیدن به اهدافش است.

جلال بهرامی تحلیلگر مسائل بین‌الملل و کارشناس علوم سیاسی در گفت‌وگو با بلاغ، با بیان اینکه در رابطه با تعامل حقوق بشر و سیاست خارجی اخلاقیات حقوق بشر در دستور کار سیاست خارجی کشورهای غربی قرار ندارد، گفت: آزادی‌های سیاسی با آزادی‌های اقتصادی ارتباطی تنگاتنگی دارد که به‌ نوبه خود مبادلات بین‌المللی و موفقیت را به ‌دنبال دارد.

بهرامی با بان اینکه دولت‌هایی که با ملت‌های خود با مدارا و احترام رفتار می‌کنند با همسایگان خود نیز چنین شیوه‌ای برخورد می‌کنند، افزود: در جهانی که در آن کشورهای بیشتری به اصول اساسی حقوق بشر احترام می‌گذارند، آرامش بیشتر و نظم فراگیرتری به‌ چشم می‌خورد.

وی رفتار دولت‌ها را در تمام شئونات سیاسی دارای دو وجه آرمان و واقعیت دانست و تصریح کرد: آرمان آن چیزی که دولت‌ها می‌خواهند از آنها به نمایش در آید و واقعیت آن چیزی که دولت‌ها به آن عمل می‌کنند و در زمینه آرمان‌های حقوق بشری شاید بتوان ایالات متحده امریکا را آن چیزی که دولت این کشور می‌خواهد نمایش دهد آن است که ایالات متحده در تلاش برای بست حقوق بشر در جهان است اما آنچه عمل می‌کند دقیقا در نقطه مقابل این ادعا قرار دارد.

این کارشناس با اشاره به اینکه تبعیض گسترده نژادی از جمله اقدامات ایالات متحده علیه حقوق بشر است، عنوان کرد: آمریکا در مباحث مربوط به حقوق بشر، حداقل با آنچه بیان می‌کند و آن چه رسانه‌ها نشان می‌دهند تفاوت آشکار دارد.

به گزارش بلاغ، در بررسی سیاست حقوق بشری آمریکا در خاورمیانه ضعف ساختاری که در برخوردهای متناقض و استانداردهای دوگانه در رابطه با کشورها ریشه دارد و برخوردهای دوگانه آمریکا با عربستان، ایران، حمایت‌نکردن از جنبش‌های مردمی در یمن به‌دلیل حفظ موقعیت امنیتی خود و در مقابل حمایت از معارضان دولت سوریه در چارچوب حمایت از حقوق بشر را می‌توان از جمله موارد نقض حقوق بشر آمریکایی دانست.

با توجه به گسترش دموکراسی و حقوق بشر توسط آمریکا کمترین مشارکت این کشور در پیمان نامه‌های حقوق بشری همانند عدم عضویت آمریکا در کنوانسیون حقوق کودک، پروتکل اختیاری کنوانسیون منع شکنجه، رفع تبعیض علیه زنان، کنوانسیون حقوق اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی دیده می‌شود.

در سطحی بالاتر در نسل سوم حقوق بشر که ضرورت حفظ محیط‌ زیست برای نسل‌های آینده است، ایالات متحده، بزرگ‌ترین تولیدکننده گازهای گلخانه‌ای نسل بشر را در معرض خطرات زیست‌محیطی قرار داده است بنابراین زمانی که مفاهیم حقوق بشر و آزادی در چارچوب منافع ملی تنزل می‌یابد کارکرد مثبت خود را از دست می‌دهد و همانند ابزاری برای تأمین سیاست‌ها و اهداف کشورها قرار می‌گیرد.

انتهای پیام/